Welcome to My Blog!

–रामनाथ ‘देशप्रेमी’
टिनिन्न...........................टिनिन्न................

मध्यरातमा आएको फोन कलले निद्रा खलवल्याई दियो ।

हेलो  ! हेलो  !!

रमेश बोल्नु भएको हो ?

हजुर बोल्दैछु ।

कहाँबाट को बोल्नु भयो यति राती ?

म त्रिभुवन विमनस्थलको अध्यागमन शाखाबाट ।

तपाईको साथि लेखवहादुरको...................यहाँ आईपुगेको छ । बुझ्न आउनु पर्यो । हामीले अरु सम्पर्क व्यक्ति भेट्टाउन सकेनौँ । तपाईको सम्पर्क नम्वर बाहिर टाँसिएको रहेछ । त्यही भएर फोन गर्यौँ । कहिले कति खेर आउनुहुन्छ ?

अहिले राति भएको कारणले आउन असम्भव छ ।  भोलि विहान सवेरै आउँछु । फोन राखिदिएँ ।

0000

तपाईको साथी, लेखबहादर ।

फोनसँगै आएको अस्पष्ट आवाज ।

रातभरी निद्रा परेन । छटपटी भई नै रह्यो  ।

म र लेखबहादर बाल्यकाला देखिको साथी । अत्यन्त मिल्ने । मिलनसार लेखबहादुर र हाम्रो घर थोरै तलमाथी भए पनि हाम्रो सम्बन्ध बालपन जस्तै निष्कलङ्क थियो । अत्यन्त नजिकको थियो । हामीले ८ कक्षा सम्मको अध्ययन घर नजिकैको निम्न माध्यामिक विद्यालयमा बितायौँ । माध्यामिक स्कूल गाउँ नजिक नभएकाले हामी छुट्टिनु पर्यो । म मामाघरमा बसेर पढन थालेँ। उसको मामाघर टाढा र पारिवारीक स्थिति पनि कमजोर भएकाले तत्कालै पढाई सुरु गर्न सकेन । एक बर्ष ढिला गरेर उ शहर छिर्यो । पढाई निरन्तरता दिन थाल्यो । पढाईको थप मात्राले छुटिन पुगेको हाम्रो सहयात्रा क्रमशः टाढा बन्दै गयो । पढाई बिदा भएर म घर आईपुगेको समयमा उ आएको हुँदैनथ्यो । उ आएको समयमा म आउने अवस्था हुँदैन थियो । यसरी हाम्रो सानै देखिको अगाध मित्रता पढाईको कारणबाट पर सर्ने अवस्था बन्यो ।  पछि सुनेँ, उसले प्रवेशिका परिक्षा उतिर्ण गर्यो । कलेज भर्ना पनि भयो । सानो तिनो जागिर पायो । काम गर्दै पढाईलाई निरन्तरता दिँदैछ । म पनि स्नातक तहको अध्ययनको अन्तिम बर्षको परिक्षाको तयारी गर्दै थिएँ । दशैँको समय थियो । उ गाउँमा आएको रहेछ । धेरै पछाडी, संयोगले हाम्रो भेट भयो । भालाकुसारी गन्थन मन्थन निकैबेर चल्यो । पढाईमा खासै प्रगती गर्न नसकेको तथा अहिलेको जागीरले घर चलाउन मुस्किल भएको र अतिरिक्त आम्दानाीको जोहो नभएको निराशा पोख्यो । उ पढाई, सानोतिनो जागिर र कलेज तहको राजनीतिमा पनि उतिकै सक्रिय रहेछ । धेरै नबोल्ने तथा सितीमिती आफ्नो कुरा अरुलाई नखोल्ने अन्र्तमुखी स्वभावको उ ठ्याक्कै बदलिएछ । बोलक्कड भएछ । राजनीतिको प्रभाव परेछ । धेरै पछि भेट भएको उ साँच्चै बदलिएछ । राष्ट्रीय राजनीति, आसन्न निर्वाचनका विषयमा आफ्नो पक्षधरताको विषयमा उसले खुलेर चर्चा परिचर्चा गर्न थाल्यो ।  मैले पनि केही जाने बुझेको विषय थियो । उसँगको त्यो भेट त्यस्तै बहससँगै सकियो । आमनिर्वाचन नजिँकिदै थियो । म स्नातक तहको पढाई पुरा गरेर गाउँकै विद्यालयमा माध्यामिक तहमा पढाउन थालेको थिएँ । निर्वाचनको सन्दर्भले होला, उसले गाउँ आउजाउको क्रमलाई बाक्लो बनाउन थालेको थियो । उसँगको मेरो पुरानो मित्रता पुनः झाङ्गिन थालेको थियो । मलाई राजनीति उति चासोको बिषय थिएन तर पनि राज्य सञ्चालनको माउ नीति नै राजनीति भएकाले र देशको विग्रँदो राजनीतिप्रति म पनि धेरथोर चिन्तित थिएँ । निर्वाचनको मिति नजिकिँदै थियो । गाउँमाचुनावी सरगर्मी  पनि बढेको थियो । उ गाउँ गाउँ चहार्दै आफ्नो पक्षमा जनमत बढाउन दत्तचित्त थियो । कलेजको राजनीतिमा होमीएको, पढेको तथा गाउँका दुःख सुखसँग भिजेको र गाउँको मट्टिमा नै हुर्किएकोले उसले जनमानसमा निकै राम्रो छाप पार्न सफल भयो । निर्वाचनमा उसकै पक्षधरको बिजय सम्भव भयो । धेरै समय अगाडी देखि अर्काको बाहुल्य रहेको क्षेत्रमा उनीहरुले झण्डा गाडे । एक किसिमले भन्दा त्यो बिजयमा उसको पसिना प्रशस्त परेको थियो । उसको मुहारमा एक किसिमको उज्यालो पनि देखियो । उसकै आग्रहलाई नकार्न नसकेर मैले मात्र होईन गाउँका सबैले नै उसैको पार्टीलाई सहयोग गर्यौँ । निर्वाचन लगतै कलेजको कन्फ्रेन्समा भाग लिन उ शहर हानियो । निर्वाचन पछाडी सरकार गठन आदिको काम हुँदै थियो ।

कलेजको सम्मलेलनको विहान उसले मलाई फोन गर्यो उसको पक्षमा माहौल राम्रो भएको तर संस्थापन पक्ष तथा माथिल्लो नेताको सहयोग नमिलेको दुखेसो पोख्यो । दुभाग्र्यवस् उ त्यो निर्वाचनमा पराजीत भएछ । आमनिर्वाचनमा डटेर लागेको तथा राजनीतिमा प्रखर र उदयीमान त्यो युवा राजनीति भित्रको कुटिलता र घातप्रतिघातका कारण क्रमशः पछाडी पर्दै गयो । उसले राजनीतिमा सुम्पिएका जाँगरका उर्वर विहानीहरु, राजनीतिमा नै सम्भावना देखेर त्यागेका सानातिना अवसरहरुले उसको जीवनमा तथा उसको भाकाको देश परिवर्तनमा खासै भेद परिवर्तन आएन । एक्लो छोरो तथा गरिव पृष्ठभूमिको परिवारको आम्दानीको श्रोत उ नै थियो । बाउ बुढा भई सकेका थिए ।

एक दिन बिहानै म  बरण्डामा बसेर चिया पिउँदै स्कूलको आन्तरीक परिक्षाको लागि प्रश्नपत्र तयार पार्दै थिएँ । लेखबहादर की आमा मेरो छेऊ आईन् । टुसुक्क बसिन् र सुँक्क..सुँक्क रुदै आफ्नो दुखेसो पोखिन् ।

हेर् रमेश मेरो छोरा लेखे र तँ एकै महिनाको हौ । तैँले लेखेलाई सम्झाईदेन, अव यो चालाले हुन्न  । बाऊ बुढा भई सके घरको जिम्वेवारी बढ्दै छ । अव सानोतिनो जागिर खोज् भनेर, हाम्ले भनेको मान्दैन । लेखेले नचाँहिने राजनीतिको पछाडी लागेर सवै व्यवहार विगार्यो । उसकी आमा सुँक्क सुँक्क रोईरहिन् । लेखेकी आमाको कुराले मलाई किंकर्तव्यविमुढ बनायो । म भन्दा जान्ने तथा हरेक पस्थितीको सामना गरेर राजनीतिमा होमिएको उसलाई सम्झाउने ल्याकत कहाँ म मा थियो र उसको कुरा सुन्दा म आफु भन्दा बढि जान्ने बुझ्ने लाग्थ्यो तै पनि उसको आमाको कुराले गर्दा म लेखेलाई सम्झाई दिउँला नभनिरहन सकिन । आमा हिँडे पछि तत्काल उसलाई फोन गरेँ । उसँग धेरैवेर कुरा भयो । उ राजनीति तथा घरायसी व्यवहारबाट अवाक् भएर विदेशिन लागेको रहेछ ।  घरमा आमालाई सम्झाई दिन तथा घरायसी अफ्टेरो तथा दुःखमा हेरीदिन आग्रह गर्यो र अलिकती पैसाको जोहो गरिदिन पनि भन्यो । मैले सकेको सहयोग गर्छु भन्ने बचन दिएर फोन राखिदिएँ ।

घरमा आमालाई सम्झाउने कोसिस गरेँ । आमाको मन त हो नी एक्लो छोरो, बुढेसकालमा चटक्क छोडेर विदेशिन लाग्दा कसको मन कटक्क खाँदैन र तै पनि सम्हालिएर ढिला भए पनि छोराको चेत आएको ठान्दै आमाले रुन्चेहाँसो हाँसिन् । मझेत्रोले आखाँको आशु पुछ्दै म तिर फर्किन् र भनिन्बावु,  पैसाको बन्दोवस्त कसरी गरेछ त ?

पैसाको जोहो मैले गर्दिएको छु । पैसाको चिन्ता गर्नु पर्दैन, आमा !

अवको एक महिना भित्रमा उ कतार जान्छ रे ।

एक हप्तामा मैले आवश्यक पैसाको बन्दोवस्त मिलाईदिन्छु ।

आमालाई अधैर्य भएछ क्यारे चुपचाप घरतिर फिरीन् ।

एक हप्ता भित्रमा आवश्यक पैसाको प्रवन्ध मिलाएर म काठमाडौं पुगेँ । पैसा दिएँ । म्यानपावरका कर्मचारीसँग आवश्यक जानकारी तथा उनीहरुको सम्पर्क नम्वर लिएर र अप्ठ्यारो पर्दा सम्पर्क गर्न भन्दै म लेखबहादुरसँग विदा भएर घर फर्के ।
एक महिना पछि लेखवहादुर कतार उड्यो । केही समय उसको घर परिवारलाई सम्झाउन मलाई हम्मे पर्यो ।

स्कूल छुट्टि भएको समय पारेर काठमाडौँ आई पुगको थिएँ । केन्द्रमा स्कूलको काम मिलाउनु थियो । अचानक राती एअरपोर्टबाट फोन आयो ।

0000

भोलिपल्ट विहान हतार हतार एअरपोर्ट पुगेँ । अध्यागमनमा सम्पर्क राखेँ । लेखबहादरको डेथ बडि आई पुगेको र म्यानपावर प्रतिनिधि बुझ्न नआएकोले मलाई सम्पर्क गरिएको रहेछ । म छाँगाबाट खसेको जस्तो भएँ । ओठ तालु सुकेर खँङ्ग्रङ्ग भो । दिमाखले काम गर्न छोडे झैँ भयो ।

घर परिवार तथा वैयक्तिक जीवनको समृद्धिको सपना मनमा सजाएर विदेशीएको लेखे कफिनमा कोचिएर फर्किएछ ।

विमानस्थलको चिसो भुँईमा बाकसमा वेरिएको त्यो जड्वत तथा मृत्युवत शरिर कसरी बुझने । के गर्ने । कस्तो अपहत्तेमा परेँ म । अव उसको आमालाई के भन्ने ? उमेरले डाँडापारी पुगेका सन्तान सुखको सपना मनभरी सजाएका ति बृद्ध बा आमालाई तिम्रो छोरा मरेछ, सतगत् गर्न आओ कसरी भन्ने ?

लास अगाडी ठिङ्ग उभिँदा मुटु एक्कासी चिसो भएर आयो । गोजिमा गतिलो पैसा थिएन । लास बुझेर सत्गतको प्रकृया अगाडी बढाउनुको विकल्प पनि थिएन । मोवाईलमा नम्वर नियाल्दै भटाभट सम्पर्क गर्न थालेँ । गाउँ, टोल ईष्ट मित्र नर नाता आदि सवैलाई सम्पर्क गरेँ  तर बृद्ध वाउ आमालाई कसरी भन्ने , के भनेर सम्झाउने धर्मसंकट पर्यो ।

गाँउमा हल्लि खल्लि भयो । सवैले थाहा पाए । बृद्ध वा आमालाई नभन्ने निधो गरेछन् । साथी खोजेर सद्गत् गर्ने जिम्मा मेरै काँधामा आयोे ।

सोम वाईवा  एक जना मात्र चिनेको साथी थियो । उसलाई बोलाएँ । नजिकको साथीको डेथवडी आएको र सत्गत् गर्नुपर्ने भएकोले एअरपोर्ट आउन भने । उ तत्काल आईपुग्यो ।

अव अर्को साथी पनि भएकाले आवश्यक प्रकृया पुर्याएर लाश बुझ्ने काम भयो । लाश बुझियो ।

एअरपोर्ट वाहिर विदेश जानेको लामो लाईन थियो । रिक्सामा कफिन राखेर वाहिरिँदै गर्दा विदेश जान आतुर थुप्रै अनुहार मध्ये कमै ले त्यो कफिन नियाले तर किञ्चित दुःख चिन्ता  पीर ती अनुहारमा देखिएनन् । ती जस्तै सपना सजाएर बाहिरीएका थुपै अनुहार बाकसमा बेरिएर फर्किदै गरेका प्रति ती साँच्चै वेखवर वेपरवाह देखिए । अव नेपाली समाजले हरेक तस्विर पचाउन सक्ने भएछ । मन वेचैन भयो । सोच्दा सोच्दै आर्यघाट पुगिएछ । आर्यघाटमा लाशको भिड रहेछ । तिन घण्टा ढिलो गरी  पालो आयो । आर्यघाटमा मृत्युका विभिन्न आर्तनाद थियो । स्वभाविक मृत्यु देखि अस्वभाविक मृत्युका विभन्न रुपहरु छरपष्ट थिए । थपिन आएको थियो लेखेकोे कफिन । मृत्यु भएकाको आफन्तलाई सम्झाउँदै एक जना बाह्मण फलाक्दै थिए । जन्म मृत्युको भवसागरमा कोहि नपरोस् । साँच्चै जीवनको अन्तिम सत्य मृत्यु पचाउन जो कोही असमर्थ हुँदो रहेछ यस्तै देखियो ।

मन मनै सोचेँ तैले कस्तो मृत्यु वेहोरीस् लेखे तँ अभागी रहेछस् । जन्मीएकै थात थलो र भूमीमा नै लम्पसार पर्न पाईनस् । संघर्षका अनेक रुपसँग साक्षत्कार तँ अन्तिममा विदेश नभासिनु पर्ने भासिईस् र दारुण मृत्यु मरिस् । साँच्चै त दुखिया नै रहिछस् ।

आकर्षक कफिनमा कोचिएको मृत शरिर फुकाईयो । कफिन बाहिर मेरो नाम र सम्पर्क नम्वर रहेछ । कफिन भित्र उसका कागजात, पासपोर्ट, मृत्यको कारण उल्लेखित कागज र उसले वेतन स्वरुप पाएको पैसा पनि पठाईएको रहेछ । सत्तरी तल्ला भवन निर्माणको जिम्मा पाएको कम्पनिमा काम गर्दा गर्दै अचानक लडेर उसको मृत्यु भएछ । मृत शरिर हेर्दा आँखाले सहज पचाउन नसक्ने विभत्स थियो ।  छिया छिया र दारुण मृत्यु वेहोरेको त्यो शरिरमा श्रद्धाञ्जलीको के तुक रहन्थ्यो र मृत्युका विभन्न रुप देखेको मैले लेखेको मृत्युको त्यो रुपसँग आफुलाई साक्षात्कार गराउन बडो कठिन भयो । सत्गत्को तारतम्य हुँदै थियो ।

गाउँमा एक कान दुई कान हुदै लेखबहादरको आमाको कानमा पनि छोरोको लाश काठमाडौँ आएको र सतगत् हुन लागेको सुईको परेछ । आमा अधैर्य हुँदै काठमाडौँ हानिईछन् ।

गाउँलेले आमा नआई सत्गत् नगर्न भने । आमा आउन दुई घण्टा लाग्ने भयो । दुई घण्टा पछि आमा आईपुगिन् । छोराको अस्वभाविक मृत्युले विक्षिप्त आमालाई सम्हाल्न हामीलाई कठिन भयो । आमाको क्रन्दन र चित्कारले आर्यघाटमा आर्तनाद छायो । त्यो क्षण वेहोर्न मलाई धेरै गाह्रो भो । सत्गत् गरीयो । गाउँमा बैदिक विधि अनुसार किरिया समाप्त भो क्रमशः सवैका आँखाबाट लेखेको मृत्यु अदृष्य हुन थाल्यो तर मेरो मनमा लेखेको अनुहारसँगै देशको सक्कली अनुहार हराउन थालेझैँ भयो । धेरै पटकको प्रयास र ताकेता पछि म्यानपावरले मेरो पैसा र क्षतीपूर्ति त वेहोर्यो तर कयौँ लेखेहरुको दारुण मृत्यूसँगै सकिएका सपना र अनेकौँ लेखबहादुरहरुका आमाको सन्तान वियोगको घाउमा कसले मलमपट्टि गरिदिने मेरो प्रश्न आज पर्यन्त अनुत्तरित भै नै रह्यो ।  अस्तु ।