Welcome to My Blog!

फेव्रुअरी १४ अर्थात प्रणय दिवश । प्रेम शव्द आफैँमा यति विशाल र गहिरो  छ जसलाई सामान्य अर्थमा समेट्न निकै कठिन हुन्छ । यो यति दुर्लभ छ कि सच्चा प्रेम संसारका विरलै मानिसहरूले प्राप्त गर्दछन् । सामान्य शारीरिक आकर्षण र भावनात्मक सामिप्यतालाई पे्रम भनेर अथ्र्याउने प्रचलन बढिरहँदा सच्चा र निश्वार्थ प्रेम ओझेल परेको छ । पाउनु र गुमाउनुलाई मात्र प्रेम भन्न सकिँदैन ।  प्रेम, प्राप्तीको आशक्ति भन्दा पनि त्यागको उच्चतम रूप हो । त्यसो त प्रेममा प्राप्तिको जति अभिलासा हुन्छ त्यो भन्दा बढी विछोडिनु र गुमाउनको पीडा पनि सन्निहित हुन्छ । प्राप्तिमा जती खुसियाली हुन्छ, छोडिनु र तोडिनुमा त्यतीकै दर्द र वेदना पनि ।

प्रेममा उँच–निच, गरीव–धनी, जात–भात, नजिक–टाढा, ठूलो–सानो, अपांग–सवलांगको कुनै सीमा र बन्धन हुँदैन । प्रेम सच्चा हृदयको सुमधुर आवाज पनि हो । अन्तस्करणबाट निस्किएको यो मधुरआवजमा पिरतीको सुभास लुकेको हुन्छ ।

भनिन्छ,  प्रेम अमर हुन्छ, प्रेमी प्रेमीकाहरूका भौतिक शरीरसँगै नभए पनि उनीहरूको मन र माया सधैँ सँगै हुन्छ । संसारमा यस्ता अमर प्रेम कहानीहरू छन् जुन सुन्दा र पढ्दा आङ जिरिङ्ग हुन्छ । हृदयको कम्पन बढ्दछ । संसार हल्लाउने ती प्रेम कहानीहरू कति विवाहमा परीणत भए त कति विवाहपूर्व नै वियोगान्त अन्त्य भयो ।

भनिरहनु परेन प्रेम मानवको सबैभन्दा शक्तिशाली संवेदना हो । प्रेमले जीवनमा खुसी, ज्ञानको प्राप्ति, आफ्नोपनको सुखद् अनुभूति दिन्छ । जब कोही प्रेममा छ, उसले सबैतिर खुसीयाली र प्रेमिल चमक देख्छ । प्रेम सुन्दरताको अर्को उपनाम पनि हो । यद्यपी प्रेमले हृदयको क्रन्दन तथा निराशाहरू पनि ल्याउँछ । जव प्रेममा कुनै प्राप्ति हुँदैन त्यहाँ अनेक उल्झनहरू पनि आउन थाल्दछन् ।

आफूले सबैभन्दा बढी माया गर्नेसित टाढिनुपर्ने स्थिति पनि आउँछ । तर, सफल प्रेमसम्बन्धले सुरूमा दुःखदायी अवस्था काटेपनि कालान्तरमा सुखीहरूको बजार ल्याउँछ । संसार प्रेमले नै भरिएको छ । संसारमा रूमानी प्रेमकथा, उदासिनताका प्रेमकथा, विचित्र प्राप्तिका प्रेमकथा छरिएर रहेका छन् र प्रत्येक भ्यालेन्टाइन तिनका कथाहरू प्रेमिलमनहरूमा अझ गाढा बन्न थाल्दछन् । साहित्यमा बिम्म बनेर प्रवेश गर्दछ । प्रेमीप्रेमिकाबीच एक अर्काका असल प्रेमका परिचायक बन्न थाल्दछ ।

यी हुन् संसार हल्लाउने प्रेमिलजोडिहरू

रोमियो–जुलियट :
कवि तथा नाटककार विलियम शेक्सपियरको रोमियो र जुलियटको प्रेमकथाको चर्चा नगरे सायद संसारका सबै प्रेमहरू फिका देखिन्छन् । रोमियो–जुलियट दुई झगडालु परिवारमा जन्मिएका किशोर–किशोरीको वियोगान्त कथा हो । यी प्रेमिलजोडिहरूको प्रेमरूपी फूलहरू फक्रन खोज्दा खोज्दै अनयासै चुँडिन पुग्दछन् । आफ्नो अमर प्रेमको साक्षी दुनियालाई बनाउन खोज्दा खोज्दै जीवनको धागो चुडिन्छ । उनीहरू सँगै मृत्युवरण गर्न  पुग्दछन् ।

पारिवारिक  रस्साकस्सीबीच फूल्दै गरेको उनीहरूको प्रेम कोपिलामा परीणत हुन नपाउँदै चकनाचुर हुन्छ । अन्ततः यी पात्रहरू एकअर्काका लागि मरे पनि उनीहरूले वर्षौंदेखिको पारिवारिक झगडालाई प्रेममा बदल्न सफल हुन्छन् । र, पाठकहरू गमक्क पर्छन्, प्रेमको अन्त्यपछि फेरि प्रेमको जन्म हुन्छ अर्थात् प्रेम कहिल्यै मर्दैन, यसरी नै जन्मिरहन्छ, सदा सदा ।

रोमियो–जुलियटको कथाले आम किशोर–किशोरी तथा युवा–युवतीहरूलाई अनेकौँ प्रतिकूलताहरूकाबीचमा पनि प्रेममा बाँच्न सिकाइरहेको छ । एकअर्कामा हार्दिकता साटा–साट गर्न प्रेरित गरिरहेको छ । धेरैले प्रेमको वास्तविक अनुभूतिलाई यसै कथामार्फत् स्पर्श गरिसकेका छन् । धेरैले अझै रोमियो–जुलियटलाई आफ्नो प्रेम–आदर्श मानिरहेका छन् ।

क्लियोपेट्रा–एन्थोनी:

क्लियोपेट्रा र मार्क एन्थोनीका चाहना, कामुकता र राजनीतिको पराकाष्ठाबाट सिर्जित उच्चतम प्रेम कथा हो । इजिप्ट (मिश्र) की शताब्दीकै सुन्दर युवती क्लियोपेट्राको प्रेमजालमा मार्क एन्थोनी फसेका हुन्छन् । कथामा इजिप्टमाथि रोमनहरूको अशान्त आक्रमण  पूर्णतया राजनीतिक पृष्ठभूमिमा आधारित छ । कोही भन्छन्, क्लियोपेट्राले रोमनहरूको आक्रमणबाट बच्न  र देशलाई राजनीतिक बाटो दिन आफ्नो सुन्दरताको उपयोग गरेकी थिइन् । तर, अन्त्यमा यी दुईबीचको प्रेम अचाक्ली गहि¥याइमा पुगिदिन्छ । उनीहरूको मृत्युसँगै सुन्दर प्रेमयात्राको पनि वियोगान्त अवसान हुन्छ ।

ग्वीनवीर–लान्सलट:
यो प्रेमकथा राजा अर्थरको न्यायालयका सुरवीर योद्धा लान्सलटको हो । उनी रानी ग्वीनवीरको प्रेममा फसेका हुन्छन् । यतिसम्म कि रानीको अपहरण  हुँदा त्यही प्रेमको शक्ति र सम्मोहनको बलमा उनी बडो साहसका साथ अपहरणकारीसँग लड्छन् र रानीलाई छुटाएर ल्याउँछन् ।  यता, ग्वीनवीर पहिल्यै विवाहित हुन्छिन् ।

यो प्रेमकथा राजा अर्थको योद्धाहरू र क्रमशः कमजोर हुँदै गरेको राज्यसित सम्बन्धित छ । रानी ग्वीनवीर सन्यासिनी भएपछि योद्धा लान्सलट पनि तपस्वी बनेर जीवन बिताउँछन् । अन्त्यमा रानी ग्वीनवीरको मृत्यु हुन्छ । यो अर्थरियन विरासतको चर्चित रूमानी प्रेमकथा हो ।

लेनन्–योको :

पप सङ्गीतका हस्ती एवम् तारा जोन लेनन् योको ओनोको जादूमय प्रेममा फस्छन् । केही खराब सोचाइ राख्नेहरू योको ओनोसामु जोन लेनन्को जीवनलाई लिएर बिटल्सको फुटको सन्दर्भ निकाल्ने गर्छन् । अङ्ग्रेजी र जापानी यी दुई प्रेमीहरूले कहिल्यै नछुटिकन खुसीका साथ वर्षौं सँगै बिताएका थिए । सन् १९८० मा जोन लेनन्को दुःखद् मृत्यु भयो र करिब तीन दशकपछिसम्म योको ओनोलाई शोकाकुल भेट्टाइयो ।

ओडिसस–पेनलप:

सायद आजकलका चराहरू ग्रिसेली जोडी ओडिसस र पेनलपको प्रेम, समर्पण र सम्झौताको नियतिलाई बुझ्दछन् । यी जोडीहरू सँगै रहनका लागि करिब २० वर्र्ष पर्खनुपर्दछ । तिनीहरूको विवाहपछि ओडिसस युद्धका लागि पेनलपलाई छोडेर जान्छन् । यता, पेनलप आफ्नो जीवनबाट अउडीसियसलाई हटाउने एक सय आठ प्रतिरोधीहरूसित मुकाविला गर्दै २० वर्र्ष पर्खिन्छिन् । ओडिसस आफ्नो कुमारित्व र प्रेम विनाशर्त दिने जादुगर्नीहरूको लालचबाट पनि बच्छन् र आफूलाई पूरै वर्ष पेनलपको सम्झनामा समर्पित गर्छन् । लामो समयसम्म प्रेमलाई प्रगाढ बनाउन खोज्नेहरूले उनीहरूको प्रेमलाई उदाहरण लिने गर्दछन् ।  सत्य प्रेम साँच्चिकै मूल्यवान र अमर हुन्छ ।

क्याथरिन–पोट्योकिन:
क्याथरिन सन् १७६१ मा जार शासक पिटर तेश्रोकी श्रीमती भएको बताइन्छ । तर, एक वर्षपछि उनी सत्ताच्यूत पारिए । उनलाई आफ्नै सेनाद्वारा मारियो, कत्तिले क्याथरिनले उनलाई मार्न लगाएको आरोप लगाएका छन् । रूसी सैनिक ग्रेगरी पोट्योकिन क्थारिनको सुरक्षाका लागि खटाइएका थिए । 

केही दिनपछि क्याथरिनले पोट्योकिनलाई मन पराउन थालिन्  । पोट्योकिन भद्दा, मोटो र एउटा आँखा मात्र भएका भएपनि उनको प्रेम घटेन । क्याथरिनले विनासङकोच पोट्योकिनलाई विश्वास र प्रेम गरिन् । सन् १७७१ मा उनले पोट्योकिनलाई रूसी राजनेता बनाइदिइन् र उनको सेनाहरूको कमान्डर पनि बनाइदिइन् । यद्यपी यिनीहरूको प्रेम सम्बन्ध १७७६ मा आएर अन्त्य भयो ।  पोट्योकिनले क्यारिनको प्रेमलाई आत्मसात गरे । ५२ वर्षको उमेरमा क्याथरिनको मृत्यु भयो । उनले प्रेमप्राप्तिका लागि जीवनभर एकप्रकारको पागलपन बोकिरहिन्, जो कहिल्यै बिसाउन सकिनन् र त्यसैका कारण उनको देहान्त भयो ।

नेपोलियन–जोसेफाइन:
नेपोलियन बोनापार्ट क्रुर र महत्वाकाङ्क्षी फ्रान्सेली सैनिक थिए । जब यिनले जोसेफाइनलाई भेट्टाए तब उनी प्रेमको पागलझैँ भए । जोसेफाइनलाई  पेरिसको हालसम्मकै सुन्दर महिला मान्ने गरिन्छ । नेपोलियनले ३२ वर्षिया दुई सन्तानकी विधवा आमा जोसेफाइनलाई दृढ निश्चयकासाथ साथी बनाउन चाहे तर सफल भएनन् । नेपोलियन फ्रान्सेली सैनिकका प्रवीण भए पनि सधैँ सुन्दरताका लागि बेपरवाही, भद्धा र फोहोरी, कसैले मन नपराउने प्रवृत्तिका थिए । तर, सन् १७९६ मा जोसेफाइनले आफ्नो मन परिवर्तन गरिन् र यिनीहरू दुईको विवाह भयो । विवाह भएको केही समयपछि नेपोलियन सैनिक अभियानमा लागि परे । यता, जोसेफाइन वेश्यावृत्तिमा लागिन् । जब नेपोलियनले आफ्नो श्रीमतीको गोप्य कर्म थाहा पाए तब उनले सम्बन्धविच्छेदको गर्न खोजे । 

तर, जोसेफाइनले नेपोलियनसमक्ष दयाको भिख मागिन्  । उनी फेरि उनको प्रेममा विभोरित भए र नम्रतापूर्वक उनका सबै गल्तीलाई माफ गरिदिए । जब नेपोलियन शक्तिशाली हुँदै गए तब उनलाई छोरा पाउने निकै चाहना भयो । तर, जोसेफाइन बच्चा जन्माउन नसक्ने भएकी थिइन् । त्यसपछि नेपोलियनले सन् १८०९ मा जोसेफाइनसँग सम्बन्धविच्छेद गरिदिए र अष्ट्रियाकी १८ वर्षिया म्यारी लुयससित अर्काे  विवाह गरे । तर, जोसेफाइनसितको सम्बन्ध विच्छेदपछि नेपोलियनको भाग्य श्रापित जस्तो भयो । नेपोलियनलाई फेरि सम्बन्ध गाँस्न अनुनय–विनय गर्दै सन् १८१५ मा जोसेफाइनको मृत्यु भएको थियो । त्यसपछि विरक्तिएका नेपोलियनले मृत्युको मुखसम्म जोसेफाइनको बगैँचामा रहेको ‘भोइलेट’ फूलको माला लगाइरहे ।

जार निकोलस–एलेक्जेन्ड्रा:
जवान निकोलस दोश्रो रसियन भविष्यको जार हुनेवाला थिए तर उनी सम्मोहनकारी जर्मन राजकुमारी अलेक्जेन्ड्रासित पहिलो नजरमै मोहित भए, प्रेममा फसे । यी दुई जोडी एकअर्कामा समाधिस्थ भएर समग्र राजपरिवारलाई खाल्डामा पारे । उनीहरूको प्रेमसम्बन्ध देशका सबै जनतालाई थाहा थियो । सन् १८९३ पछि निकोलसका बुबाको निधन भयो । केही दिनपछि यिनीहरू दुवैले विवाह गरेर रसियन नेताको मृत्युलाई हाँसोको दृष्टान्त बनाए । जार निकोलस र महारानी एलेक्जेन्ड्रा सुखमय वैवाहिक जीवनलाई बिताउँदै थिए । 

राजपरिवारमा दिनकै खर्चिलो हुन्थ्यो यता, देशका जनताहरू गरिबी, भोक, रोग र शोकसँग जुध्न नसकी मृत्युवरण गर्न बाध्य थिए । सन् १९१७ ताका रसियाका जनताबाट राजपरिवारलाई दिइने सहयोग सबै खोसियो । जनताहरू राजपरिवार विरूद्धको आन्दोलनमा उत्रिए । त्यसपछि निकोलस र उनका सबै परिवारलाई पक्राउ गरेर साइबेरिया लखेटियो । योसँगै तीन सय वर्षको रोमानाभ शासन निकोलस–एलेक्जेन्ड्रा प्रेमकथासँगै अन्त्य भयो ।

अगस्टस–स्पेन्सरः
सन् १९२७ का ताका अमेरिकी विमानचालक चाल्र्स अगस्टस निकै चचिर्त भए, जब उनले एक्लै एटलान्टिक महासागरको यात्रा गरे । लजालु, आत्मसंयमी स्वभावका ल्याटिन अमेरिकी चाल्र्सले मेक्सिकोका लागि अमेरिकी राजदूतकी छोरी एन स्पेन्सर मोरोलाई भेटे । यिनीहरूको प्रणयलीलाले विश्वको ध्यान केन्द्रीत गर्यो । सन् १९२९ मा विवाहसम्बन्ध स्थापित गरेको यो जोडी अमेरिकाको प्रथम सेलिब्रेटी जोडी थियो । 

एनले पनि बिस्तारै विमानहरू उडान थालिन् र उनी अमेरिकाकै प्रथम महिला विमानचालक बनिन् र श्रीमान्सँग विमानमा उड्न थालिन् । उनीहरूले धेरै विमान उडाएर इतिहासमै आफ्नो नाम राखे । सन् १९३० ताका सात महिनाकी गर्भवती उनले श्रीमान् उत्साह तथा प्रेरणबाट वैवाहिक जीवनबारे संस्मरणहरू लेखिन् । उनका १३ वटा किताबहरू पनि प्रकाशित भए, जुन अमेरिकामा अझै चर्चित किताबका सूचीमा पर्छन् । तर, दुर्भाग्य उनीहरूको प्रिय छोराको अपहरणपछि हत्या भयो ।

स्टेइन–एलिस :

पेरिसका अग्रगामी लेखक गरच्युड स्टेइनले ३३ वर्षको उमेरमा एलिस बीलाई देख्नेबित्तिकै मन पराउन थाले । धेरै महान् प्रेमीहरू भाग्यले एक–अर्कासित नजिकिन्छन् । पेरिसमा स्टेइनका परिवार भूकम्पपछि आफ्नो सम्पत्ति कस्तो छ भनेर हेर्न गएका थिए, त्यतिखेर स्टेइनको एलिससँग भेट भयो । स्टेइन क्रान्तिकारी लेखक भए पनि उनी अस्वभाविक र महिलोचित (महिलाले मन नपराउने) प्रवृत्तिका थिए । एलिस स्टेइनकी सचिव भएर काम गरिन् । यी दुई पछि एकअर्कामा समाहित भए । यिनीहरूको अपार्टमेन्ट ट्वान्टीसेभन रू डे, फ्लीउरस हेनरी म्याटिस, पाब्लो पिकासो, अर्नेष्ट हेमिङवे र एफ.स्कट फीट्जेराल्ड लगायतका लेखक तथा कलाकारको भेटिने स्थान बन्न पुग्यो ।

एडवर्ड–सिम्पसनः
बेलायती राज्यका उत्तारधिकारी राजकुमार एडवर्ड निकै सुन्दर थिए । बेलायती इतिहासमा कहिल्यै कसैले नगरेको प्रेम गरेर यिनले जीवनको अध्याय नै परिवर्तन गरे । वालिज सिम्पसन सामान्य अमेरिकी विवाहिता महिला थिइन् । सन् १९३१ मा एडवर्डले एयटा पार्टीमा उनलाई भेटेका हुन् । राजकुमार एडवर्ड उनीसितको चिनजानपछि विनासङकोच विभिन्न पार्टीहरूमा सामेल भए, र बिस्तारै सिम्पसनसित आर्कर्षित हुँदै गए । सन् १९३४ मा सिम्पसनले आफ्नो श्रीमानसित सम्बन्धविच्छेद गरिन् । 

बेलायत संसद् पनि उनीहरूको यस्तो प्रेमलापबाट निकै प्रभावित भयो । सन् १९३६ मा एडवर्डका बुबाको निधन भयो, उनलाई राजाको ठाउँ लिन लगाइयो । तर, दुर्भाग्य उनले सत्तारोहण गर्न मानेनन् । एउटा रेडियोमा ‘आफूले माया गर्ने मान्छेको साथविना राज्यको भार आफ्नो शिरमा नउठाउने’ घोषणा गरे । त्यसपछि उनका भाइ अल्बर्ट राजा जर्ज छैटौँ भए । यता, एडवर्ड–सिम्पसनको जोडीले सामान्यस्तरको विवाह गरेर फ्रान्समा आफ्नो वैवाहिक जीवन बिताए ।

लैला–मज्नु:
लैला धनाढ्य परिवारमा जन्मिएकी थिइन् । उनी राजकुमारी नभए पनि धनाढ्य र सम्भ्रान्त केटासित विवाह गरेर सुखमय जीवन बिताउन चाहन्थिन् । तर, प्रेम हृदयमा जन्मिन्छ र यसलाई बाँध्ने कुनै नियमहरू हुँदैनन् ।  उनी क्वेजसितको प्रेममा परिन् । क्वेजले पनि लैलालाई हृदयदेखि नै चाहन्थ्यो । क्वेज लैलाकै जातको कवि थियो र आफ्नो प्रियसीका निम्ति प्रेमिलकविताहरू सिर्जना गर्दथ्यो । लैलालाई समर्पण गरेर कविताका पंक्तिहरूमा उनका नामहरू राखेर सुनाउँथ्यो । क्वेजका साथीहरूले लैलासितको प्रेमसम्बन्ध थाहा पाएर विभिन्न मजाक गर्ने गर्दथे । तर यी झटारोहरूले, व्यङगहरूले क्वेजलाई छुँदैनथ्यो । ऊ गहिरिएर लैलाको प्रेममा डुबुल्की मारिरहन्थ्यो, एकदिन क्वेज आफ्नो विवाहको प्रस्ताव लिएर लैलाको घर जान्छ । तर, क्वेज गरिब परिवारको केटा हुन्छ । 

लैलाको  बुवाले आफूभन्दा तल्लोस्तरको र सामाजिक अवस्था भएको केटासित विवाह नगरिदिने भन्छन्, झपारेर पठाउँछन् । कारण अरब परम्परामा यसलाई  लिएर उनको वंशमा कलङक फैलन सक्छ भन्ने डर थियो । अब यी दुई प्रेमीहरू एक–अर्कालाई हेर्न, भेट्न बन्देज लगाइन्छ । लैलाको परिवारलाई उनको धनाढ्य केटासित विवाह गरिदिन्छन् । जब क्वेजले लैलाको विवाहको कुरा सुन्छ तब ऊ निकै व्यथित हुन्छ । अरबी मरूभूमिमा भौँतारिन थाल्छ । खाना र पानीविना ऊ मरूमूमिमा लैलाका निम्ति लेखिएका कविताहरू वाचन गर्छ । बालुवामा लठ्ठीले लैलाको नाम लेख्दै हिँड्छ ।

यता, लैला पनि क्वेजसितको अप्रत्यासित प्रेम–विच्छेदले शारीरिक तथा आत्मिक रूपमा प्रभावित हुन्छिन् । उनी आफ्नो श्रीमानसित इराक बसाईं सर्छिन् र अन्त्यमा मछिनर्् । क्वेजका साथीहरू लैलाको मृत्यको समाचार पुर्याउन क्वेजलाई खोज्छन् तर कहीँ कतै भेट्टाउँदैनन् ।

अन्त्यमा, क्वेजलाई लैलाको चिहानमा तीन पंक्तिको कविता खोपेर मरिरहेको भेट्टाउँछन्  । क्वेज लैलाको प्यारमा पागल भयो, त्यसैकारण उसलाई ‘मज्नु’ भनियो ।

हिर–राँझा:
हिर पन्जाबकी अत्यन्तै सुन्दरी युवती थिइन् । राँझा उसको बुवाको प्रिय छोरा थिए तर उनका चार दाजुभाइहरू उनलाई मन पराउँदैन थिए । राँझा खनजोतमा परिश्रमी थियो र यिनीहरूबीच जमिनको बारेमा सधैँ झगडा भैरहन्थ्यो । राँझा अत्यन्तै मनमोहक बासुरी बजाउनमा सिपालु थियो । एकदिन राँझाका दाजुभाइका श्रीमतीहरूले खाना नदिएपछि ऊ घर छोडेर हिँड्छ ।

अन्त्यमा ऊ हिरको गाउँमा आउँछ र उनीसितको प्रेममा पर्छ । हिर आफ्नो बुवाको बस्तुभाउ चराउनका लागि भन्छे, अर्थात् ऊ गोठालो बन्छ । उनी राँझाको बासुरी बजाउने सिल्पदेखि मोहित हुन्छे, उसलाई प्रेम गर्न थाल्छे । उनीहरू लुक्तै छिप्दै धेरै वर्र्ष सम्म भेटघाट गर्छन् । अन्त्यमा हिरको काका कैदोले यो गोप्य रहस्य थाहा पाउँछ र परिवारमा हिरको अर्को केटासित विवाह गरिदिन जिद्दी गर्छ । यता, यो सुनेपछि राँझा तड्पिन्छ र शहर–बजार भौतारिन थाल्छ । उसले बाबा गोरखनाथ भन्ने जोगीलाई भेटेर आफू पनि जोगी बन्छ । उनीहरू अन्त्यमा हिरको गाउँ पत्ता लगाउँछन् । त्यसपछि हिरको परिवारले उनीहरूको विवाह गरिदिन राजी हुन्छन् तर उनको ईष्र्यालु काका कैदोले विवाह भन्दा अगाडि लड्डुमा बिष हालिदिन्छ । यो सुनेर हिरलाई बचाउन राँझा दौडिएर जान्छ तर समय बितिसकेको हुन्छ । ऊ पुग्नुअगावै हिर मरिसकेकी हुन्छे । राँझा फेरि तड्पिन्छ र सोही लड्डु उसले पनि खाइदिन्छ र उसकै छेऊमा प्राण त्याग गरिदिन्छ । हिर र राँझाको शवलाई हिरको गाऊँमा गाडिन्छ । प्रेमीहरू अझै पनि उनीहरूको म्युजियममा डुल्न जान्छन् ।

शाहजहाँ–मुमताज:

सन् १६१२ मा किशोरी अर्जुमन्द बनु बेगमको १५ वर्षीय मुगल सम्राट शाहजहाँसित विवाह भयो । विवाहपछि बेगमको नाम मुमताज राखियो । उनले १४ जना छोराछोरी जन्माइन् र शाहजहाँकी मायालु पत्नी बनिन् । सन् १६२९ मा जब मुमताजको मृत्यु भयो शोकसन्तप्त सम्राटले एउटा स्मारक बनाउन लगाए । करिब २० हजार कामदार र एक हजार हात्ती अनि २० वर्ष लगाएर एउटा स्मारक खडा भयो । त्यसको नाम राखियो ताजमहल । तर, शाहजहाँले योजनाअनुरूप कहिल्यै आफ्ना लागि कालो सिंगमरमर ओछयाएको म्युजियम बनाउन सकेनन् । आफ्नै छोराले उनलाई अपदस्त गरेपछि उनलाई आगरामा बन्दी बनाइयो । त्यहाँ उनी आफ्नो सम्पूर्ण एकान्तिक समय जमुना नदीमा उभिएको आफ्नी रानीको स्मारक ताज महल हेर्ने गर्दथे । अन्त्यमा उनी पनि मरे र उनको लासलाई ताजमहलमा रानीको छेऊमा गाडियो ।

सलिम–अनारकली:
सलीम र अनाकलीको प्रेमलाई सबै प्रेमीहरूले बुझ्नुपर्छ । सलिम मुगल सम्राट अकबरका छोरा थियो । ऊ साधारण तर अत्यन्तै सुन्दरी रखैलसित प्रेममा पर्छ । सलिम अनारकलीलाई देख्नासाथ उनको सुन्दरताबाट मोहित हुन्छ । तर, सम्राट आफ्नो छोरा एउटा साधारण रखैलसित प्रेममा परेको मन पराउँदैनन् । उनी अनारकलीलाई क्रोध, लाञ्छना र यातना दिन्छन् ।

तर, जब सलिमले यो कुरा थाहा पाउँछ तब आफ्नै बाबुका विरूद्धमा लडाईं गर्न तयार हुन्छ । तर, राजकुमारका लागि सम्राटका सैनिकहरू सबैलाई जित्न एकदम मुस्किल पर्छ । ऊ हार्छ र मृत्युलाई अँगाल्छ । जब अनारकलीले आफ्नो प्रेमीले गरेको बलिदानी महसुस गर्छे र जिउँदै उनको आँखैको अगाडि पर्ने गरी ईंट्टाको चिहानमा गाडिन्छे ।
विभिन्न एजेन्सीको सहयोगमा
प्रस्तुती: रामनाथ खनाल